W Tatrzańskim Parku Narodowym wszystkie rośliny są prawnie chronione. Niektóre z nich są bardzo pospolite, ale wiele jest charakterystycznych tylko dla tego terenu. W TPN występuje także wiele roślin bardzo rzadkich, zagrożonych wyginięciem.
Warunki panujące w górach są szczególne i wymagają od roślin specyficznych przystosowań. Czynniki o szczególnym znaczeniu to:
- znacznie skrócony okres wegetacyjny
- niska średnia temperatura roczna
- znaczne amplitudy temperatur w okresie wegetacji
- znacznie silniejsza niż na nizinach insolacja (bezpośrednie działanie promieni słonecznych na powierzchnie nimi naświetlone)
- silne wiatry oraz wiatry halne
- gruba pokrywa śnieżna, lawiny
- szczególne właściwości gleb na podłożu wapiennym i granitowym
Warunki te wpływają na cechy roślin górskich.
Insolacja wspiera rozwój roślin, rekompensując częściowo niską temperaturę powietrza poprzez, silniejsze niż w dolinach nagrzanie gleby. Jednocześnie jednak w połączeniu z silnymi wiatrami (zwłaszcza ciepłym halnym) znacznie zwiększa parowanie roślin. Toteż rośliny żyjące w tych warunkach wykazują szereg przystosowań zabezpieczających je przed utratą wody:
- mięsiste liście i woskowy nalot na ich powierzchni (pierwiosnka łyszczak)
- silnie rozwinięty kutner (szarotka alpejska)
- osadzanie na powierzchni liści węglanu wapnia (niektóre skalnice)
- karłowaty wzrost
- poduszeczkowe formy
Rośliny górskie narażone są także w dużym stopniu na uszkodzenia mechaniczne powodowane zarówno przez wiatry halne jak i lawiny, dlatego też na zboczach powyżej granicy lasu utrzymać się mają szansę tylko te mające silne umocowanie korzeni do podłoża (np. kosodrzewina). Niski wzrost chroni także przed niekorzystnym działaniem zimowych wiatrów, gdyż umożliwia „ukrycie się” pod warstwa śniegu. Skutki działania halnego najlepiej widać na przykładzie lasów świerkowych (świerki maja płaski i płytki system korzeniowy) nasadzonych na miejscu naturalnych lasów bukowo – jodłowych o silnym ukorzenieniu.
W związku z trudnościami związanymi z zapylaniem (krótki okres wegetacji, częsta niepogoda i związana z tym niewielka ilość owadów w górach) owadopylne kwiaty górskie odznaczają się zazwyczaj intensywnymi barwami (przykładem mogą być choćby goryczki – wiosenna i Klusjusa oraz widoczna na zdjęciu obok – goryczka orzęsiona) oraz silnym zapachem będącym rezultatem wzmożonego wydzielania olejków eterycznych, czemu sprzyja insolacja (np. pierwiosnka łyszczak w przeciwieństwie do gatunków niżowych odznacza się silną wonią).
